KODEKSY ETYKI ZAWODOWEJKodeks etyczny Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego [1]Preambuła Od każdego członka Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego [2] (członków z prawem głosu, członków korespondentów oraz studentów) oczekuje się postępowania zgodnego z etyką zawodową. Przedstawiony tu Kodeks, składający się z 24 zaleceń sformułowanych jako stwierdzenia osobistej odpowiedzialności, określa elementy takiego postępowania. Przedstawia on wiele (choć nie wszystkie) problemów, z jakimi mogą mieć do czynienia profesjonaliści branży komputerowej. Sekcja 1. określa podstawowe zasady etyczne, natomiast Sekcja 2. przybliża dodatkowe, bardziej szczegółowe zagadnienia postępowania zawodowego. Twierdzenia zawarte w Sekcji 3. odnoszą się w szczególności do osób pełniących funkcje kierownicze bądź to w miejscu pracy, bądź też piastujących społecznie jakie funkcje w organizacjach, takich jak Stowarzyszenie Sprzętu Komputerowego. Reguły dotyczące zgodności z Kodeksem są zawarte w Sekcji 4. Kodeks zostanie uzupełniony o zestaw wskazówek, pomocnych członkom Stowarzyszenia w rozstrzyganiu wątpliwości zawartych w podstawowym tekście. Wskazówki te, jak można się spodziewać, będą zmieniane częściej niż sam Kodeks. Kodeks i uzupełniające go wskazówki są pomyślane jako podstawa przy podejmowaniu decyzji etycznych w pracy zawodowej. Mogą one być też pomocne przy merytorycznym rozpatrywaniu formalnej skargi o pogwałcenie zawodowych standardów etycznych. Należy zauważyć, że - mimo iż komputing nie jest wspomniany w zaleceniach Sekcji 1.0 - Kodeks dotyczy kwestii określenia sposobu, w jaki te podstawowe imperatywy odnoszą się do postępowania profesjonalnego informatyka. Są one wyrażone w ogólnej formie, aby podkreślić fakt, że zasady etyczne, obowiązujące przy posługiwaniu się komputerem, wynikają z bardziej ogólnych norm etycznych. Rozumie się, że pewne słowa i wyrażenia w kodeksie etycznym mogą być różnie interpretowane oraz że każda norma etyczna może kłócić się z innymi normami w określonych sytuacjach. Na pytania związane z konfliktami etycznymi lepiej odpowiadać po dokładnym rozważeniu podstawowych norm niż na podstawie szczegółowych ustaleń.
1. Ogólne Imperatywy Moralne. Jako członek Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego będę... 1.1. Przyczyniać się do dobra społeczeństwa i człowieka. 1.2. Unikać szkodzenia innym ludziom. 1.3. Uczciwy i godzien zaufania. 1.4. Sprawiedliwy i działający bez dyskryminowania ludzi. 1.5. Honorować prawa własności, w tym prawa autorskie i patenty. 1.6. Respektować własność intelektualną. 1.7. Respektować prywatność innych. 1.8. Respektować poufność informacji. | ||
| 118 Kodeks etyczny Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego | ||
|
2. Bardziej Szczegółowe Zobowiązania Zawodowe. Jako specjalista informatyk i członek Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego będę... 2.1. Dążyć do osiągnięcia najwyższej jakości, wydajności i godności zarówno w procesie, jak i w odniesieniu do produktów pracy zawodowej. 2.2. Zdobywać i podtrzymywać kwalifikacje zawodowe. 2.3. Znać i respektować istniejące prawa dotyczące pracy zawodowej. 2.4. Akceptować i dokonywać właściwej kontroli profesjonalnej. 2.5. Oceniać w sposób pełny i dokładny systemy komputerowe i ich wpływ na środowisko, łącznie z analizą możliwego ryzyka. 2.6. Honorować kontrakty, umowy i przyjęte zobowiązania. 2.7. Pogłębiać społeczne zrozumienie informatyki i jej funkcji. 2.8. Używać sprzętu komputerowego i zasobów komunikacyjnych jedynie z upoważnienia.
3. Imperatywy Kierownictwa Organizacji. Jako członek Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego i członek kadry kierowniczej będę... 3.1. Określać odpowiedzialność społeczną członków jednostki organizacyjnej i wymagać ich pełnej akceptacji. 3.2. Zarządzać personelem i dostępnymi środkami tak, by zbudować systemy informatyczne podwyższające jakość warunków pracy. 3.3. Zatwierdzać i wspierać właściwe użytkowanie sprzętu informatycznego i środków łączności, należących do organizacji. 3.4. Upewniać się, że użytkownicy i ci, na których system może mieć wpływ, jasno określili swoje potrzeby podczas podłączenia i projektowania systemu; później system musi być dostosowany do ich wymagań. 3.5. Określać i wspierać sposoby postępowania chroniące godność użytkowników i innych osób, na które system może mieć wpływ. 3.6. Stwarzać członkom organizacji okazje do nauki zasad i ograniczeń systemów komputerowych.
4. Przestrzeganie Zasad Kodeksu. Jako członek Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego będę... 4.1. Szanować i propagować zasady tego Kodeksu. 4.2. Traktować pogwałcenie tego Kodeksu jako nie do pogodzenia z członkostwem w Stowarzyszeniu.
1. Ogólne Imperatywy Moralne. Jako członek Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego będę... 1.1. Przyczyniać się do dobra społeczeństwa i człowieka. Ta zasada, dotycząca jakości życia wszystkich ludzi, potwierdza zobowiązanie do ochrony podstawowych praw człowieka i respektowania różnorodności wszystkich kultur. Podstawowym celem specjalistów informatyków jest minimalizacja negatywnego oddziaływania | ||
|
Kodeksy etyki zawodowej 119 | ||
|
systemów komputerowych, w tym zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa. Podczas projektowania lub wprowadzania systemów komputerowych informatycy muszą starać się uzyskać gwarancje, że ich opracowania będą używane w sposób odpowiedzialny, będą odpowiadały potrzebom społecznym i nie będą szkodliwie wpływać na zdrowie bądź jakość życia ludzi. Oprócz bezpiecznego środowiska społecznego dobro człowieka wymaga również bezpiecznego środowiska naturalnego. Dlatego też informatycy projektujący systemy komputerowe muszą być wyczuleni na potencjalne zniszczenia lokalnego bądź globalnego środowiska naturalnego i przestrzegać przed nimi innych. 1.2. Unikać szkodzenia innym ludziom. "Szkodzenie" oznacza krzywdę lub negatywne konsekwencje, takie jak niezmierzona utrata informacji, utrata własności, zniszczenie własności lub niepożądany wpływ na środowisko. Ta zasada zabrania używania systemów informatycznych przynoszących szkody której z następujących grup: użytkownikom, ogółowi, pracownikom lub pracodawcom. Szkodliwe działania obejmują celowe zniszczenie lub modyfikację plików i programów, prowadzące do poważnej utraty danych lub do niepotrzebnego wydatkowania zasobów ludzkich, takich jak czas i wysiłek potrzebny do oczyszczenia systemów z "wirusów komputerowych". Działania podjęte w dobrej wierze, także i te, które mają na celu wykonanie podjętych zobowiązań, mogą nieoczekiwanie prowadzić do szkód. W takim przypadku odpowiedzialna osoba (albo osoby) jest zobowiązana do zlikwidowania lub złagodzenia negatywnych skutków na tyle, na ile to możliwe. Jednym ze sposobów uniknięcia niezamierzonych szkód jest dokładne rozważenie możliwych skutków, jakich doświadczą ci wszyscy, na których będą miały wpływ decyzje podejmowane podczas programowania i wprowadzania systemów komputerowych. Aby zminimalizować możliwość pośredniego zaszkodzenia innym, informatycy muszą zminimalizować złe funkcjonowanie systemów przez stosowanie się do ogólnie przyjętych standardów programowania i testowania. Ponadto często niezbędną rzeczą jest przewidywanie społecznych skutków wprowadzanych systemów, aby określić prawdopodobieństwo poważnego zaszkodzenia innym. Jeżeli cechy systemu są nieprawdziwie przedstawione użytkownikom, współpracownikom lub przełożonym, dany informatyk jest odpowiedzialny za każdą wynikającą z tego szkodę. W środowisku pracy informatyk ma dodatkowy obowiązek informowania o wszelkich objawach zagrożenia ze strony systemu, mogącego spowodować poważne szkody osobom prywatnym lub społeczeństwu. Jeżeli przełożeni nie podejmują odpowiednich działań, aby zredukować tego typu zagrożenia, może okazać się niezbędne "wołanie na trwogę", celem rozwiązania problemu lub zmniejszenia ryzyka. Jednakże niewłaściwe lub przedwczesne rozgłaszanie o pogwałceniu reguł może być również szkodliwe. Zanim poinformujemy o wykroczeniu, należy najpierw dokładnie rozważyć wszystkie istotne aspekty zdarzenia. Szczególnie wiarygodne musi być określenie ryzyka i odpowiedzialności. Wskazana jest konsultacja z innymi informatykami (patrz zasada 2.5. dotycząca rzetelnych ocen). 1.3. Uczciwy i godzien zaufania. Uczciwość jest zasadniczym składnikiem zaufania. Bez zaufania organizacja nie może efektywnie funkcjonować. Uczciwy informatyk nie będzie celowo podawał fałszywych informacji o systemie lub jego projektowaniu, ale w pełni ujawni wszelkie stosowne problemy i ograniczenia systemu. | ||
| 120 Kodeks etyczny Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego | ||
|
Informatyk ma obowiązek uczciwie przedstawiać swoje kwalifikacje i wszelkie okoliczności mogące prowadzić do konfliktu interesów. Członkostwo w dobrowolnych organizacjach, takich jak Stowarzyszenie Sprzętu Komputerowego, może niekiedy powodować sytuacje, w których twierdzenia lub działania poszczególnych osób mogą być interpretowane jako wyrażanie opinii szerszej grupy profesjonalistów. Członek Stowarzyszenia będzie się starał nie przedstawiać w niewłaściwym świetle swojej organizacji lub jej wydziałów, ani też stanowiska czy działań Stowarzyszenia. 1.4. Sprawiedliwy i działający bez dyskryminowania ludzi. Tym imperatywem rządzi zasada równości, tolerancji, szacunku dla innych i jednakowej sprawiedliwości dla każdego. Dyskryminacja z powodu rasy, religii, wieku, kalectwa, narodowości lub podobnych jest oczywistym pogwałceniem polityki Stowarzyszenia i nie będzie tolerowana. Nierówności pomiędzy różnymi grupami ludzi mogą wynikać z właściwego - bądź nie - użytkowania informacji i technologii. W sprawiedliwym społeczeństwie wszystkie jednostki miałyby jednakowe możliwości korzystania z technologii komputerowej, niezależnie od rasy, płci, religii, wieku, kalectwa, narodowości lub innych podobnych czynników. Jednakże te ideały nie usprawiedliwiają nieautoryzowanego użytku zasobów komputerowych ani nie dają adekwatnej podstawy do łamania jakiegokolwiek innego nakazu etycznego tego Kodeksu. 1.5. Honorować prawa własności, w tym prawa autorskie i patenty. Pogwałcenie praw autorskich, patentów, tajemnicy handlowej i warunków umów licencyjnych jest w większości przypadków zabronione przez prawo. Nawet jeśli oprogramowanie nie jest w ten sposób chronione, takie pogwałcenie jest niezgodne z właściwym zachowaniem zawodowym. Kopie oprogramowania mogą być wykonywane jedynie z właściwą autoryzacją. Nieuprawnione powielanie materiałów jest niewybaczalne. 1.6. Respektować własność intelektualną. Informatycy są zobowiązani chronić integralność własności intelektualnej. Nie wolno zwłaszcza korzystać z pomysłów czy pracy innych, nawet wtedy, gdy nie są one wyraźnie chronione przez prawa autorskie czy patenty. 1.7. Respektować prywatność innych. Technologie informatyczne czy komunikacyjne pozwalają na zbieranie i wymianę osobistych informacji na skalę niespotykaną dotychczas w historii cywilizacji. Z tego względu zwiększa się możliwość naruszenia prywatności zarówno jednostek, jak i grup. Profesjonaliści komputerowi są odpowiedzialni za ochronę prywatności i nienaruszalności danych osobowych. Dotyczy to zarówno zabezpieczania dokładności danych, jak i ich ochrony przed (celowym czy przypadkowym) dostępem do nich osób nieuprawnionych. Należy ponadto ustalić procedury pozwalające zainteresowanym na sprawdzenie dotyczących ich danych oraz na korygowanie niedokładności. Z tego imperatywu wynika, że jedynie pewna niezbędna ilość danych powinna być zebrana w systemie, że poziomy pamięci i zarządzania danymi powinny być ściśle określone i stosowane oraz że te osobiste dane, zebrane w jakimś określonym celu, nie powinny być wykorzystywane w innych celach bez zgody osoby (osób), której dotyczą. Te zasady dotyczą | ||
|
Kodeksy etyki zawodowej 121 | ||
|
również komunikacji elektronicznej, w tym poczty elektronicznej, i zakazują zdobywania lub kontroli danych o użytkownikach łącznie z adresowanymi do nich wiadomościami, bez zezwolenia użytkowników lub bona fide autoryzacji związanej z pracą w systemie i jego utrzymaniem. Dane użytkownika, poznane podczas pracy w systemie, powinny być traktowane z najwyższą poufnością, z wyjątkiem przypadków, gdy są one dowodem na pogwałcenie prawa, reguł organizacyjnych lub tego Kodeksu. W tych przypadkach rodzaj i treść takiej informacji powinny być przekazane jedynie odpowiednim władzom (patrz 1.9.). 1.8. Respektować poufność informacji. Zasada uczciwości wymaga respektowania poufności informacji w przypadku, gdy ktoś wyraźnie przyrzekł to robić, jak również w sytuacji przypadkowego dotarcia do prywatnych informacji, niezwiązanych bezpośrednio z wykonywanymi obowiązkami. Postawa etyka oznacza respektowanie wszelkich zobowiązań do poufności informacji w stosunku do pracodawców, klientów i innych użytkowników, chyba że jest się zwolnionym z tego zobowiązania przez wymogi prawa lub inne zasady tego Kodeksu.
2. Bardziej Szczegółowe Zobowiązania Zawodowe. Jako specjalista informatyk i członek Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego będę... 2.1. Dążyć do osiągnięcia najwyższej jakości, wydajności i godności zarówno w procesie, jak i w odniesieniu do produktów pracy zawodowej. Perfekcja jest prawdopodobnie najważniejszym zobowiązaniem profesjonalisty. Informatyk musi dążyć do osiągnięcia najwyższej jakości pracy i być świadomy poważnych konsekwencji, wynikających z kiepskiej jakości systemu. 2.2. Zdobywać i podtrzymywać kwalifikacje zawodowe. Perfekcja zależy od osób, które biorą na siebie odpowiedzialność zdobywania wyższych kompetencji zawodowych i ich utrzymywania. Profesjonalista musi uczestniczyć w określaniu standardów dla wszystkich poziomów kompetencji i ich utrzymywaniu. Poszerzanie wiedzy i podwyższanie kompetencji można osiągnąć na kilka sposobów: przez samokształcenie, uczęszczanie na seminaria, konferencje i kursy, a także przez aktywne członkostwo w organizacjach zawodowych. 2.3. Znać i respektować istniejące prawa, dotyczące pracy zawodowej. Członkowie Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego muszą stosować się do obowiązujących praw lokalnych, stanowych, państwowych i międzynarodowych, chyba że zobowiązania etyczne zmuszają, żeby tego nie robić. Należy także stosować się do procedur i reguł organizacji, których jest się członkiem. Jednak podporządkowanie to musi mieć przeciwwagę w postaci uświadamiania sobie, że czasami prawa i zasady mogą być niemoralne lub niewłaściwe i dlatego należy się im przeciwstawić. Pogwałcenie prawa może być etyczne, gdy prawo to ma niewłaściwą podstawę moralną lub gdy jest w konflikcie z inną zasadą prawną, uważaną za ważniejszą. Jeśli ktoś decyduje się na pogwałcenie prawa albo przepisu uważanego za nieetyczny (lub z jakiego innego powodu), taka osoba musi przyjąć pełną odpowiedzialność za swoje działanie i mieć pełną świadomość wynikających z tego konsekwencji. | ||
| 122 Kodeks etyczny Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego | ||
|
2.4. Akceptować i dokonywać właściwej kontroli profesjonalnej. Jakość pracy zawodowej, zwłaszcza w informatyce, zależy od profesjonalnej kontroli i krytyki. Gdy tylko jest to stosowne, poszczególni członkowie Stowarzyszenia powinni szukać i korzystać z kontroli równorzędnych profesjonalistów, jak również krytycznie oceniać pracę innych. 2.5. Oceniać w sposób pełny i dokładny systemy komputerowe i ich wpływ na środowisko, łącznie z analizą możliwego ryzyka. Informatycy muszą dążyć do tego, by byli spostrzegawczy, dokładni i obiektywni podczas oceniania, rekomendowania i prezentowania opisów systemów i ich alternatyw. Informatycy obdarzani są szczególnym zaufaniem, dlatego też spoczywa na nich szczególna odpowiedzialność, zobowiązująca ich do przedstawienia obiektywnych i wiarygodnych ocen pracodawcom, klientom, użytkownikom i ogółowi. Podczas oceny profesjonalista musi wziąć także pod uwagę wszelkie istotne konflikty interesów, jak to określono w nakazie 1.3. Jak to zauważono w omówieniu zasady 1.2. dotyczącej unikania czynienia szkód, wszelkie oznaki niebezpieczeństwa ze strony systemu muszą być przekazane tym, którzy mają możliwość i są odpowiedzialni za rozwiązywanie tego typu problemów (więcej szczegółów dotyczących szkód, włącznie z kwestią przedstawiania raportów o niedociągnięciach zawodowych zawierają - wskazówki do reguły 1.2.). 2.6. Honorować kontrakty, umowy i przyjęte zobowiązania. Honorowanie zobowiązań jest kwestią prawości i uczciwości. Dla informatyka oznacza to upewnienie się, że system działa tak, jak zamierzono. Ponadto, gdy podpisuje się kontrakt, podejmuje się zobowiązanie do informowania kontrahenta o postępach pracy. Informatyk jest zobowiązany żądać zmian w zleceniu, gdy uważa on, że zlecenie to nie może być wykonane zgodnie z żądaniem. Zlecenie można zaakceptować jedynie po dokładnym zastanowieniu się i po pełnym przedstawieniu pracodawcy lub klientowi wszelkiego rodzaju ryzyka oraz problemów. Podstawową zasadą jest tutaj pełna akceptacja odpowiedzialności zawodowej. W niektórych przypadkach inne nakazy etyczne mogą okazać się ważniejsze. Osąd, że jakie zlecenie nie powinno być zrealizowane, może nie być zaakceptowany. Po stwierdzeniu istnienia problemów i powodów do takiego osądu, ale nie mając możliwości dokonania zmian w umowie, informatyk może być zobowiązany przez prawo lub kontrakt do wymaganego działania. Własny osąd etyczny informatyka powinien być ostateczną wskazówką co do podjęcia działania lub jego zaniechania. Należy w takim przypadku liczyć się z możliwymi konsekwencjami podjętej decyzji, niezależnie od tego, jaka ona będzie. Jednakże wykonywanie zlecenia "wbrew własnemu osądowi" nie zwalnia informatyka z odpowiedzialności za negatywne skutki. 2.7. Pogłębiać społeczne zrozumienie informatyki i jej funkcji. Informatycy są obowiązani dzielić się z ogółem swoją wiedzą techniczną, zachęcając do zrozumienia komputingu, w tym oddziaływań systemów komputerowych i ich ograniczeń. Ten imperatyw implikuje zobowiązanie do prostowania błędnych poglądów związanych z komputingiem. | ||
|
Kodeksy etyki zawodowej 123 | ||
|
2.8. Używać sprzętu komputerowego i zasobów komunikacyjnych jedynie z upoważnienia. Kradzież lub zniszczenie sprzętu i oprogramowania jest zabronione w imperatywie 1.2. - "Unikać szkodzenia innym ludziom". Wkraczanie w cudze prawa lub nieuprawnione użytkowanie komputerów czy systemów komunikacyjnych jest włączone w tamto zalecenie. Wkraczanie w cudze prawa to m.in. wchodzenie w sieci i systemy komputerowe lub konta oraz pliki z nimi związane bez wyraźnego upoważnienia. Użytkownicy i organizacje mają prawo ograniczyć dostęp do swoich systemów pod warunkiem, że nie łamie to zasady o niedyskryminacji (patrz 1.4.). Nikomu nie wolno używać cudzego systemu komputerowego, oprogramowania lub plików danych bez pozwolenia. Należy zawsze uzyskać odpowiednią zgodę, zanim przystąpi się do użytkowania zasobów systemowych, w tym portów komunikacyjnych, przestrzeni plików, innego oprzyrządowania peryferyjnego i czasu pracy komputera.
3. Nakazy przywódcy organizacji. Jako członek Stowarzyszenia i przywódca grupy będę... Uwaga: ten paragraf wynika z opracowania Międzynarodowej Federacji Przetwarzania Informacji IFIP, zwłaszcza z jego paragrafów dotyczących etyki organizacyjnej i problemów międzynarodowych. Etyczne zobowiązania organizacyjne są niekiedy zaniedbywane w większości kodeksów etycznych, być może dlatego, że są one pisane z perspektywy jednostki. Ten problem należy rozwiązać przez rozpatrywanie ich z punktu widzenia przywódcy organizacji. W tym kontekście "przywódca" jest to każdy członek Stowarzyszenia, odpowiedzialny za pewną grupę i problemy edukacyjne. Te nakazy mogą odnosić się zarówno do organizacji, jak i ich kierowników. "Organizacje" w tym kontekście to korporacje, agencje rządowe i inni "pracodawcy", jak również organizacje zawodowe. 3.1. Określać odpowiedzialność społeczną członków jednostki organizacyjnej i wymagać ich pełnej akceptacji. Ponieważ wszelkiego rodzaju organizacje mają wpływ na ogół, muszą one przyjąć odpowiedzialność za swoje działanie przed społeczeństwem. Procedury organizacyjne i postawa zorientowana na jakość i dobrobyt społeczny zredukuje szkodliwość społeczną, w ten sposób służąc interesom publicznym i wypełniając obowiązek wobec społeczeństwa. Dlatego też przywódcy organizacji muszą zachęcać do wychodzenia naprzeciw potrzebom społecznym i podwyższania jakości pracy. 3.2. Zarządzać personelem i dostępnymi środkami tak, by zbudować systemy informatyczne podwyższające jakość pracy. Przywódcy organizacji powinni być pewni, że systemy komputerowe będą podwyższały, a nie obniżały jakość życia. Przy wprowadzaniu systemu organizacja musi wziąć pod uwagę rozwój osobisty i zawodowy, bezpieczeństwo fizyczne i godność ludzką wszystkich pracowników. Właściwe standardy ergonomiczne w relacji człowiek - komputer powinny być rozważane w miejscu pracy i przy projektowaniu systemu. 3.3. Potwierdzać i wspierać właściwe użytkowanie sprzętu informatycznego i środków łączności, należących do organizacji. Ponieważ systemy komputerowe mogą być narzędziami, zarówno szkodliwymi, jak i korzystnymi, przywódca jest odpowiedzialny za jasne określenie właściwego i niewłaściwego | ||
|
Kodeksy etyki zawodowej 127 | ||
|
wiązków w każdej jednostce i instytucji rodzi zaufanie i wolność intelektualną, które tworzą jądro naszej społeczności. Zaufanie i wolność oparte są na rozwijaniu przez każdego członka umiejętności potrzebnych do stania się aktywnym i produktywnym członkiem społeczności komputerowej. Te umiejętności obejmują zarówno wiedzę o technologii informatycznej i sposobach użycia informacji, jak i rozumienie ról członków elektronicznej społeczności uczących się. Sekcja 1. Każdy członek będzie zobowiązany do aktywnego poszukiwania potrzebnych środków: ustalenia kiedy informacja jest potrzebna, oraz znalezienia, oceny i efektywnego użycia informacji Sekcja 2. Każdy członek będzie zobowiązany do uznania i honorowania cudzej własności intelektualnej. Sekcja 3. Ponieważ elektroniczna społeczność uczących się opiera się na spójności i autentyczności informacji, każdy członek ma obowiązek być świadomym potencjału i możliwych efektów manipulowania informacją elektroniczną: rozumieć wymienny charakter informacji elektronicznej; weryfikować spójność i autentyczność informacji, której używa lub którą kompiluje, oraz zapewniać jej bezpieczeństwo. Sekcja 4. Odpowiedzialnością każdego obywatela jako członka elektronicznej społeczności uczących się wobec wszystkich innych członków tej społeczności jest: respektowanie prywatności, respektowanie różnic między ludźmi i poglądami, etyczne zachowanie i przestrzeganie prawnych zastrzeżeń dotyczących użycia źródeł informacji. Sekcja 5. Odpowiedzialnością każdego obywatela jako członka elektronicznej społeczności uczących się wobec całej elektronicznej społeczności jest rozumienie, jakie technologiczne źródła informacji są dostępne, dzielenie ich z innymi członkami społeczności i powstrzymanie się od aktów, które marnują te środki lub uniemożliwiają innym ich użycie. Artykuł 3. Prawa instytucji edukacyjnych Instytucje edukacyjne mają status prawny podobny do statusu jednostek. Nasze społeczeństwo polega na instytucjach edukacyjnych, jeśli chodzi o edukację obywateli i rozwój nauki. Jednakże, aby przeżyć, instytucje edukacyjne muszą przyciągać ludzi i środki finansowe. Wobec tego społeczeństwo musi nadać tym instytucjom prawa do korzystania ze źródeł elektronicznych oraz informacji, potrzebnych do osiągnięcia wyżej wymienionych celów. Sekcja 1. Instytucja edukacyjna nie będzie pozbawiona dostępu do źródeł komputerowych i informacyjnych bez słusznego powodu. | ||
| 128 Karta Praw i Obowiązków Dydaktyki Elektronicznej | ||
|
Sekcja 2. Wszystkim instytucjom dydaktyki elektronicznej będą przysługiwały prawa własności intelektualnej. Sekcja 3. Każda instytucja edukacyjna ma prawo do rozdysponowywania środków w zgodzie ze swoimi celami statutowymi. Artykuł 4. Obowiązki instytucji Każda instytucja edukacyjna w elektronicznej społeczności uczących się, wraz z otrzymaniem pewnych praw, zostaje zobowiązana do odpowiedniego ich egzekwowania, dla wzbogacania wartości społeczeństwa i osiągania swych celów statutowych. Współgranie praw i obowiązków pomaga utworzyć i utrzymać środowisko, w którym zaufanie i wolność intelektualna są fundamentami indywidualnego i instytucjonalnego rozwoju i sukcesu. Sekcja 1. Instytucje dydaktyki elektronicznej mają obowiązek zapewnić wszystkim swym członkom legalnie zdobyte wyposażenie komputerowe (komputery, oprogramowanie, sieci, bazy danych itd.) we wszystkich przypadkach, w których dostęp do lub możliwość używania zasobów jest integralną częścią aktywnego uczestnictwa w elektronicznej społeczności uczących się. Sekcja 2. Instytucje są odpowiedzialne za przygotowanie, wprowadzenie i utrzymywanie odpowiednich procedur, zapewniających bezpieczeństwo indywidualnych i instytucjonalnych zbiorów danych. Sekcja 3. Instytucja powinna traktować informacje przechowywane w formacie elektronicznym jako poufne. Instytucja powinna traktować wszystkie osobiste zbiory danych jako poufne, sprawdzając lub ujawniając zawartość tylko za zgodą właściciela, lub za zgodą odpowiedniego funkcjonariusza instytucji, lub - jeśli jest to niezbędne - z punktu widzenia lokalnego, stanowego bądź federalnego prawa. Sekcja 4. Instytucje dydaktyki elektronicznej powinny kształcić i wyposażać personel oraz studentów tak, aby mogli oni efektywnie używać technologii informacyjnej. Kształcenie obejmuje umiejętności użycia zasobów, techniki użytkowania zbiorów danych oraz umiejętności prawnego i etycznego ich wykorzystania.
Sierpień 1993
Daje się niniejszym pozwolenie na powielanie i rozprowadzanie Karty Praw i Obowiązków Dydaktyki Elektronicznej (The Bill of Rights and Responsibilities for Electronic Learners), pod warunkiem załączenia następującego oświadczenia: | ||
|
Kodeksy etyki zawodowej 129 | ||
|
Karta Praw i Obowiązków Dydaktyki Elektronicznej (The Bill of Rights and Responsibilities for Electronic Learners) jest używana za zezwoleniem. Karta Praw i Obowiązków jest projektem afiliowanym przy American Association of Higher Education. Projekt ten został zainicjowany w programie Educational Uses of Information Technology organizacji EDUCOM. W celu otrzymania dodatkowych informacji o Karcie Praw i Obowiązków Dydaktyki Elektronicznej skontaktuj się z: American Association for Higher Education Suite 360 One Dupont Circle Washington, D.C., U.S.A. 20036 lub Frank W. Connolly The American University Washington, D.C., U.S.A. 20016 e-mail: FRANK@American.edu
Karta Praw i Obowiązków Dydaktyki Elektronicznej jest dostępna w formacie elektronicznym przez World Wide Web, FTP i Gophera.
Przez World Wide Web: http://listserv.american.edu/other/brrec.txt lub http://www.lehigh.edu/www/www-dat/bill-of-rights/top.html
Przez FTP: 1. Połącz się z FTP.American.edu 2. Jako swoje nazwisko podaj: ANONYMOUS 3. Jako hasła użyj swojego adresu e-mailowego Kiedy już znajdziesz się w systemie, 4. Zmień katalog, wpisując CD PUB 5. Potem zmień jeszcze raz, wpisując CD AU 6. W końcu każ przesłać plik, wpisując GET BRREC.TEXT
Przez Gophera 1. Połącz się z LISTSERV.American.edu 2. Z menu wybierz Other Files 3. Wybierz plik zatytułowany Bill of Rights & Responsibilities for Electronic Learners | ||